Đồng bằng sông Cửu Long hay còn gọi là tam giác châu sông Mê Kông, là phần lãnh thổ cực nam của Việt Nam, nằm về phía đông nam của Campuchia, là vùng đất màu mỡ nhất và có nhân khẩu đông nhất ở Việt Nam. gồm 13 tỉnh, TP (An Giang, Bến Tre, Bạc Liêu, Cà Mau, Cần Thơ, Đồng Tháp, Hậu Giang, Kiên Giang, Long An, Sóc Trăng, Tiền Giang, Trà Vinh và Vĩnh Long) với diện tích khoảng 40.000 km2, dân số gần 18 triệu người. ĐBSCL có cảnh quan sinh thái đặc trưng là đồng bằng và biển đảo, một vùng sông nước hữu tình, cây trái bốn mùa trĩu quả, kết hợp với truyền thống văn hóa, lịch sử lâu đời. Với những đặc trưng riêng, ngành du lịch ĐBSCL đã xác định phát triển loại hình du lịch sông nước, sinh thái và miệt vườn.

  Tiềm năng phát triển du lịch sinh thái (DLST) của ĐBSCL

   ĐBSCL có tiềm năng về DLST với 2 nhánh sông chính là sông Tiền và sông Hậu, hệ thống kênh rạch chằng chịt, giao thoa cùng núi rừng, biển đảo đã hình thành một vùng sinh thái đa dạng, tạo nên những cảnh quan đặc sắc, hùng vĩ. Đó là rừng dừa Bến Tre; Tràm Chim Tam Nông, làng nghề hoa kiểng Sa Đéc (Đồng Tháp); chợ nổi Cần Thơ - Tiền Giang với các loại trái cây; biển đảo Hà Tiên và Phú Quốc (Kiên Giang); rừng đước Năm Căn, đất mũi Cà Mau…

   Trong Chiến lược phát triển du lịch Việt Nam đến năm 2020, tầm nhìn đến năm 2030 cũng nêu rõ sản phẩm đặc trưng của ĐBSCL là: “DLST, khai thác các giá trị văn hóa sông nước, miệt vườn, nghỉ dưỡng, sinh thái biển, đảo…”. Theo đó, Đề án Phát triển du lịch khu vực ĐBSCL đến năm 2020 đã chia thành 4 cụm du lịch, trong đó, cụm trung tâm gồm TP. Cần Thơ, An Giang, Kiên Giang và Hậu Giang với sản phẩm nổi trội là du lịch tham quan vùng sông nước, du lịch lễ hội, du lịch với mục đích thương mại, nghỉ dưỡng biển cao cấp. Cụm bán đảo Cà Mau gồm các tỉnh Cà Mau, Bạc Liêu, Sóc Trăng với các sản phẩm du lịch là tham quan điểm cực Nam của Tổ quốc, DLST tại các khu rừng ngập mặn và du lịch văn hóa, lễ hội gắn với văn hóa dân tộc Khmer tại Sóc Trăng. Cụm duyên hải phía Đông gồm các tỉnh Tiền Giang, Bến Tre, Vĩnh Long và Trà Vinh với các sản phẩm chủ đạo như du lịch sông nước, miệt vườn, nghỉ tại nhà dân, tham quan làng nghề, di tích lịch sử cách mạng. Cụm Đồng Tháp Mười gồm hai tỉnh Long An và Đồng Tháp với các sản phẩm du lịch đặc trưng là DLST tại các khu rừng đặc dụng ngập nước nội địa Đồng Tháp Mười.

   Tập trung đầu tư phát triển DLST

   Theo số liệu của Hiệp hội Du lịch ĐBSCL, năm 2014, toàn vùng ĐBSCL đã đón hơn 22,4 triệu lượt khách du lịch, tăng 8,3% so với năm 2013, doanh thu du lịch đạt hơn 6.300 tỷ đồng, tăng gần 24%. Dự báo số lượng du khách đến với ĐBSCL sẽ tăng trong những năm tới vì có nhiều sản phẩm du lịch độc đáo, nhiều tuyến hàng không được mở mới…

   Hiện nay, các loại hình du lịch của vùng ĐBSCL khá đa dạng và phong phú, bao gồm: DLST ở các sinh cảnh hệ sinh thái đất ngập nước điển hình; du lịch sông nước gắn với làng nghề, trải nghiệm cuộc sống người dân; du lịch văn hóa gắn với lễ hội tâm linh; du lịch nghỉ dưỡng biển - đảo gắn với thể thao và du lịch gắn với cửa khẩu. Trong những loại hình du lịch trên thì DLST được ưu tiên phát triển dựa trên yếu tố thiên nhiên và nền văn hóa đậm đà bản sắc văn minh lúa nước. DLST cũng đáp ứng được xu thế “toàn cầu” về du lịch của khu vực và quốc tế, là hướng tiếp cận phát triển bền vững, góp phần BVMT và ứng phó với biến đổi khí hậu ở vùng ĐBSCL.

   Có thể thấy, phát triển DLST ở ĐBSCL không thể tách rời các dự án phát triển du lịch miệt vườn. Du lịch miệt vườn cung cấp sản phẩm du lịch cho du khách dựa trên nền tảng các vườn cây ăn trái tập trung, có quy mô tương đối lớn và gắn với cảnh quan sông nước. Những địa phương có điều kiện phát triển du lịch miệt vườn chủ yếu tập trung ở Tiền Giang, Vĩnh Long, Bến Tre - nơi gắn liền với những địa danh nổi tiếng như cồn Thới Sơn, cù lao An Bình, cồn Phụng, cồn Tân Phong, cồn Ngũ Hiệp… với những dãy cù lao trù phú bốn mùa cây trái chạy dần ra tận biển Đông, hay những miệt vườn xanh mướt nằm ôm lấy hai bờ hữu, tả ngạn sông Tiền.

      Phát triển đồng bộ hạ tầng giao thông

Nhiều chuyên gia cho rằng, đối với hoạt động du lịch, ở bất cứ khu vực, địa phương nào, bên cạnh nguồn tài nguyên, sản phẩm du lịch, hai yếu tố quan trọng chính là giao thông và truyền thông.

Vì vậy, việc quan tâm phát triển hạ tầng giao thông chính là tiền đề, thuận lợi căn bản để các ngành kinh tế trong đó có du lịch ở Đồng bằng sông Cửu Long và các vùng lân cận như Thành phố Hồ Chí Minh, Đông Nam Bộ, phát triển bền vững.

Đơn cử, tuyến Quốc lộ 1 được đầu tư cơ bản phù hợp quy hoạch với quy mô 4 làn xe, hoàn thành tuyến Lộ Tẻ-Rạch Sỏi kết nối thành phố Cần Thơ với tỉnh Kiên Giang…

Nhiều công trình, dự án trọng điểm được phê duyệt, triển khai như: Cầu Rạch Miễu 2, cầu Mỹ Thuận 2, cao tốc Mỹ Thuận-Cần Thơ, dự án cải tạo, nâng cấp Quốc lộ 1 đoạn từ thị xã Ngã Bảy (tỉnh Hậu Giang) đến huyện Châu Thành (Sóc Trăng) tuyến tránh Quốc lộ 1A qua thành phố Cà Mau.

Bên cạnh các tuyến đường bộ, tuyến vận tải đường sông, hàng không cũng được đầu tư, phát triển, tạo thuận lợi cho các hoạt động giao thương, góp phần đáng kể cho lĩnh vực du lịch tại khu vực đồng bằng trở nên sôi động hơn trước rất nhiều.

Đến nay, tại Đồng bằng sông Cửu Long có hai cảng hàng không quốc tế là Cảng hàng không quốc tế Phú Quốc và Cảng hàng không quốc tế Cần Thơ, hai cảng hàng không nội địa là Cảng hàng không Rạch Giá (Kiên Giang) và Cà Mau với tổng công suất thiết kế 7,6 triệu hành khách/năm.

Các hãng hàng không mở thêm đường bay mới kết nối Cảng hàng không quốc tế Cần Thơ với các thành phố trong nước và quốc tế, phát huy vai trò là thành phố trung tâm của vùng Đồng bằng sông Cửu Long.

Bộ Giao thông Vận tải cũng sẽ phối hợp với Ủy ban Nhân dân các tỉnh Cà Mau, Kiên Giang nghiên cứu điều chỉnh quy hoạch Cảng hàng không Cà Mau và Cảng hàng không Rạch Giá làm cơ sở đầu tư phát triển, góp phần thực hiện mục tiêu đến năm 2030 cơ bản nâng cấp tất cả các cảng hàng không trong vùng Đồng bằng sông Cửu Long, đáp ứng nhu cầu vận tải, duy lịch và quy hoạch được phê duyệt.

Chính vì các yếu tố du lịch sinh thái đã tạo tiền đền cho bất động sản khu vực đồng bằng sông Cửu Long tăng vượt bậc thu hút dòng vốn đầu tư cả nước về đây.